Wat zijn competenties eigenlijk?
Competenties verwijzen naar de combinatie van kennis, vaardigheden, attitudes en eigenschappen die een persoon in staat stellen effectief te presteren in een bepaalde functie of context. Competenties worden vaak onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals technische of vakinhoudelijke competenties en zachte of persoonlijke competenties.
Technische competenties: Dit omvat specifieke kennis en vaardigheden die direct gerelateerd zijn aan het vakgebied of de functie. Bijvoorbeeld programmeervaardigheden voor een softwareontwikkelaar, medische kennis voor een arts, boekhoudkundige vaardigheden voor een accountant, enzovoort.
Zachte competenties: Dit zijn bredere persoonlijke eigenschappen en vaardigheden die van toepassing zijn in verschillende situaties. Voorbeelden hiervan zijn communicatievaardigheden, probleemoplossend vermogen, teamwork, leiderschap, kritisch denken en aanpassingsvermogen.
Competenties zijn essentieel bij het beoordelen van geschiktheid voor een bepaalde functie of rol. Werkgevers kijken vaak niet alleen naar de technische vaardigheden van een kandidaat, maar ook naar hun vermogen om effectief te communiceren, samen te werken en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.
Het identificeren, ontwikkelen en evalueren van competenties is belangrijk in zowel professionele als persoonlijke ontwikkeling. Het helpt individuen en organisaties bij het begrijpen van sterke punten en gebieden die verbetering behoeven, en het stelt hen in staat om effectiever te presteren in diverse situaties.
7 voorbeelden van competenties (+ beroep) ![]()
Er zijn tientallen competenties en veel hebben overlap. We noemen er 7.
Communicatieve vaardigheden
Klantenservicemedewerker
Teamwork
Projectmanager
Technische bekwaamheid
Softwareontwikkelaar
Klantgerichtheid
Verkoopmedewerker
Probleemoplossend vermogen
IT-helpdeskmedewerker
Leiderschap
Teamleider in een productieomgeving
Organisatorische vaardigheden
Evenementenplanner
Ontdek je competenties met deze 4 vragen
We kunnen uitgebreider ingaan op diverse competenties, maar het draait eigenlijk om vier essentiële vragen:
Wie ben ik?
Wat kan ik?
Wat vind ik leuk?
Waar wil ik beter in worden?
De grote vraag is natuurlijk: Hoe ontdek je de antwoorden op deze vragen?
Wie ben je?
Het is een vraag waar filosofen over struikelen, maar geen groot denker kan die vraag beantwoorden. Alleen jij hebt het antwoord. Het is een lastige vraag, maar je kunt ook vrienden of familie vragen om je hierbij te helpen. Vraag hen om je in één zin te omschrijven of waarom ze vrienden met je zijn. De antwoorden zullen je ongetwijfeld verrassen. Hier zijn wat voorbeeldvragen die je kunt stellen:
"Waar sta je voor?"
"Wat zijn je normen en waarden?"
"Welke levensvragen houden je bezig?"
Wat kun je goed?
Als je je hele leven al schrijft, lijkt het vanzelfsprekend dat je goed kunt schrijven. Maar sommige talenten zijn minder voor de hand liggend. Heb je ooit gedacht: "Ik heb geen talent"? Onzin! Iedereen heeft talenten, en jij ook!
Neem eens een kijkje op je CV en maak een reis door je werkverleden. Wat heb je geleerd tijdens verschillende banen? Wat ging goed? Welke rol speelde je bij het oplossen van problemen? Hierbij kun je ook de input van mensen om je heen gebruiken.
Stel jezelf de vragen:
"Wat kan ik goed?"
"Wat kan ik minder goed?"
Ben jij de initiatiefnemer in je vriendengroep? En geniet je ervan? Dan beschik je over organisatietalent.
Wat vind je leuk?
Waarvoor mag iemand je midden in de nacht wakker maken? Waar haal je energie uit? Wat zijn jouw interesses? Help je graag anderen door naar ze te luisteren, of zoek je liever een baan waar je de hele dag actief bezig bent en je energie kwijt kunt?
Stel je voor dat je één beroep mag kiezen dat je de rest van je leven zult uitoefenen. Wat spreekt je aan in dat beroep? Waarom zou je voor die baan kiezen?
Wat wil je verbeteren?
Oefening baart kunst. Meesterwerken zoals die van Rembrandt, Da Vinci en Picasso zijn het resultaat van herhaalde inspanningen, van het achterlaten van verfstreken op tientallen doeken.
Nu, laten we een term bespreken: de growth mindset. Dit staat tegenover de fixed mindset. Het verschil ligt in het feit dat iemand met een growth mindset kansen aangrijpt om talenten verder te ontwikkelen. In tegenstelling hiermee gelooft iemand met een fixed mindset dat talent aangeboren is en niet verder ontwikkeld kan of zou moeten worden.
Stel je voor dat je een functie ziet die je aanspreekt, maar je mist bepaalde competenties. Goed nieuws: de overheid biedt je dit jaar €1000,- aan leergeld in de vorm van het STAP-budget, dat je kunt gebruiken deze opleidingen om die competenties te verwerven.
Opzoek naar je persoonlijkheid ![]()
Veel vaardigheden zijn te trainen, maar je persoonlijkheid is grotendeels onveranderbaar. Er bestaan verschillende persoonlijkheidstesten. Zelfs als je niet op zoek bent naar een baan waar je helemaal in je element bent, kan het geen kwaad om eens naar je persoonlijkheid te kijken.
Een voorbeeld is het enneagram. Het woord mag je gerust vergeten, maar deze test bestaat uit 9 persoonlijkheidstypes:
De perfectionist: Je hebt discipline om oog voor detail tot in perfectie uit te werken.
De helper: Je krijgt energie van mensen helpen en liefde delen.
De succesvolle werker: Je streeft naar concreet en zichtbaar resultaat.
De romanticus: Je bent sterk in het opbouwen van relaties.
De analist: Je haalt makkelijk relevante informatie uit data en kennis.
De loyalist: Je bent goed in het ontdekken van risico's door analyse.
De levensgenieter: Je bent creatief en een maker.
De baas: Je houdt goed overzicht over processen.
De bemiddelaar: Je zoekt de Gulden Middenweg en drinkt graag oploskoffie bij problemen.
10 extra hulpvragen bij het vinden van je competenties ![]()
Het kan zijn dat de eerste vier vragen te vaag zijn. Dat begrijpen we. Vragen als "Wie ben je?" kunnen morgen al anders zijn en zijn sowieso lastig op papier te vangen. Misschien kunnen de volgende tien vragen je beter helpen:
Wat doe je in je vrije tijd?
Waar word je enthousiast van?
Wat geeft je energie en voldoening?
Wat deed je als kind graag?
Wat gaat je gemakkelijk af?
Waar ben je deze week tevreden over?
Wat waren hoogtepunten in je leven?
Waar krijg je complimenten over?
Welke eigenschappen zie je in anderen?
Wat is meestal jouw rol of inbreng in een groep of project?
Denk na over hoe je jouw competenties kunt toepassen op de baan waarvoor je solliciteert. Als je bijvoorbeeld solliciteert op een customer service functie en klantgericht bent, benoem dan deze competentie. Voor een sales functie komt een commerciële competentie beter van pas. Blijf natuurlijk wel trouw aan jezelf, maar zorg ervoor dat jouw competenties aansluiten op de beoogde baan. Als je hulp nodig hebt, neem dan gerust contact met ons op!
